هدایت بالذات و اضلال بالعرض است

نکته 7

اضلال بمعنى حقیقی اش که گمراه کردن است اسنادش بحق تعالى بالعرض است بیان ذلک اگر چنانچه حق تعالى ارسال رسل و انزال کتب نمی فرمود اصلا معنى اضلال تحقق نمى‏یافت چه اگر از جانب حق تعالى راهى تعیین نمى‏شد هر کسى بر طریقى که بوده و هر عقلى بر ممشائى که سیر میکرد و هر سریره و سیرتى به هر روش که میرفت آن گمراهى و بیراهه رفتن نبود و چون حق تعالى تعیین طریق فرمود که آن طریق مؤدى الى الکمالات است و سرانجام آن اتصاف بصفات علیاى الهیه است لکل شى‏ء بحسب اقتضاء وجوده و استعداده و ما یصلح له تکوینا على نظام العالم على ما هو تعالى یراه مصلحة، پس اگر کسى از آن صراط مستقیم سرباز زند و منحرف شود گمراه گشته است و چون این گمراهى فرع بر تحقق اصل راه است پس بالعرض اضلال بخداوند متعال نسبت داده میشود که هو یضل یعنى بین طریقا من خالفه‏ فقد ضل عن الصراط السوى فهو تعالى مضل بهذا المعنى فتدبر.

معرفت امور اخرت از معرفت امور دنیا حاصل می شود

نکته 6

معرفة امور الاخرة على الحقیقة فى معرفة امور الدنیا قال عز من قائل: وَ لَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولى‏ فَلَوْ لا تَذَکَّرُونَ‏ (الواقعه آیه 63) فى الکافى کما فى تفسیر الصافى عن السجاد علیه السلام:

العجب کل العجب لمن أنکر النشأة الاخرى و هو یرى النشأة الاولى.

و المروى عن ثامن الائمة على بن موسى الرضا علیهم السلام:

قد علم اولوا الالباب أن ما هنالک لا یعلم الا بما هیهنا.

انسان می تواند امام مبین شود

نکته 5 هزار و یک نکته

تفسیر البرهان فى فضل سورة یس: الشیخ فى مجالسه باسناده قال قال ابو عبد الله علیه السلام علموا اولادکم یس فانها ریحانة القرآن.

و فى الامالى عن على علیه السلام قال الحسن و الحسین علیهما- السلام ریحانتا رسول الله (ص) (روح من سفینة البحار).

و فى مسند احمد بن حنبل (ج 5 ص 51) باسناده عن مبارک بن فضالة فى الحسن اخبرنى ابوبکرة ان رسول الله (ص) کان یصلى فاذا سجد وثب الحسن على ظهره و على عنقه فیرفع رسول الله رفعا رفیقا لئلا یصرع قال فعل ذلک غیر مرة فلما قضى‏

 

هزار و یک نکته، ص: 15

صلاته قالوا یا رسول الله رأیناک صنعت بالحسن شیئا ما رأیناک صنعته قال انه ریحانتى من الدنیا و ان ابنى هذا سید و عسى الله تبارک و تعالى ان یصلح به بین فئتین من المسلمین.

و الروایة فى أن الحسن و الحسین ریحانتا رسول الله مشحونة فى جوامع الفریقین فراجع الى روح من المعجم المفهرس لالفاظ الحدیث النبوى و غیره و کذلک التعبیر بریحانة فى القرآن سیما فى یس منه و فى تفسیر نور الثقلین للحویزى عن انس بن مالک عن رسول الله (ص) قال ان لکل شى‏ء قلبا و قلب القرآن یس.

و فى الجامع الصغیر: ان لکل شى‏ء قلبا و قلب القرآن یس و من قرأ یس کتب الله له بقرائتها قرائة القرآن عشر مرات، الدارمى ت عن أنس.

و کذلک فى مسند احمد بن حنبل عن معقل بن یسار عن رسول الله (ص) فى ذیل حدیث؛ و یس قلب القرآن (ج 5 ص 26) و در نسخه‏اى عتیق خطى در علوم غریبه آمده است که در حدیث آمده که قال رسول الله صلى الله علیه و آله و سلم:

لکل شى‏ء قلب و قلب القرآن یس و قلب الیاسین سلام قولا من رب رحیم.

و قد تقرر عند اولى الالباب أن الامام علیه السلام قلب عالم الامکان فالقرآن ریحانة و الامام ریحانة و یس قلب القرآن و الامام قلب عالم الامکان فالامام قرآن، و القرآن امام.

و قد روى عن رسول الله (ص) انه قال انى مخلف فیکم الثقلین کتاب الله و عترتى اهل بیتى لن تضلوا ما تمسکتم بهما و انهما لن یفترقا حتى یردا على الحوض.

و حدیث الثقلین قد رواه الفریقان فى جوامعهم الروائیه على طرق کثیرة و صور عدیدة فالقرآن مع الامام و الامام مع- القرآن یدور الامام حیث یدور القرآن و یدور القرآن حیث یدور الامام.

 

هزار و یک نکته، ص: 16

ثم ان کون یس قلب القرآن لعله لمکان آیة و کل شى‏ء أحصیناه فى امام مبین و ذلک لما جاء فى عدة روایات من أنه الامام الذى احصى الله تبارک و تعالى فیه علم کل شى‏ء، فراجع الى تفسیرى البرهان و نور الثقلین فى المقام. و لا مانع عقلا و نقلا من أن یبلغ الانسان الى مبلغ فى العبادة و التوجه الى الملکوت یصیر الامام المبین الذى فیه تبیان کل شى‏ء. و لنا فى المقام کلام و الحمد لله رب العالمین.